فرایند تحقیق و توسعه (R&D) در صنایع پلیمری و شیمیایی شامل مراحل و فعالیت‌های مختلفی با هدف اکتشاف، توسعه و بهبود محصولات است. همچنین تحقیق و توسعه تنها محدود به محصولات جدید نیست؛ بلکه خود فرایندها، فناوری‌ها و تجهیزات نیز می‌توانند در صنایع پلیمری و شیمیایی مشمول تحقیق و توسعه شوند.
در ادامه فرایند و مراحل تحقیق و توسعه را به‌صورت خلاصه مرور می‌کنیم:
توسعۀ ایده‌ها
به‌صورت مرسوم تحقیق و توسعه با ایده‌های جدید شروع می‌شود. محققان و یا مهندسان محدوده‌های دارای پتانسیل برای جست‌وجو، نوآوری و توسعه را شناسایی می‌کنند. این ایده‌ها می‌توانند از سمت بازار یعنی تقاضای بازار، اهداف پایداری زیست‌محیطی، بهبودهای تجهیزات و یا سایر عوامل ناشی شوند.
برنامه‌ریزی تحقیقات
هنگامی که ایده‌ای انتخاب و نهایی شد طرح تحقیقات که شامل نتایج موردنظر، اهداف، مقیاس، بودجه و… است، توسعه داده می‌شود.
مرور ادبیات
مرور ادبیات مانند آنچه در پژوهش‌های آکادمیک اتفاق می‌افتد کمک می‌کند که علاوه بر جمع‌کردن اطلاعات و دانش پیشین، فرصت‌های پژوهش توسط تیم شناسایی شود و نحوهٔ کار بر اساس آنها تدوین و برنامه‌ریزی گردد.
طراحی آزمایش
محققان آزمایشی را طراحی می‌کنند که به‌واسطۀ آن در خصوص امکان‌پذیری، اعتبار و پایایی ایده تحقیق کنند. این مرحله می‌تواند شامل توسعه فرایندهای جدید، تست مواد جدید یا تست عملکرد محصولات در شرایط مختلف باشد.
جمع‌آوری و تحلیل داده
در حین آزمایش، داده و اطلاعات گردآوری شده ثبت می‌شود و مورد تحلیل قرار می‌گیرد. این شامل ارزیابی خواص فیزیکی، شیمیایی و عملکردی مواد یا فرایند است. تحلیل‌های آماری نیز بخش مهمی از این فرایند است که می‌تواند نتایج معناداری بدهد.
پروتوتایپ و مطالعۀ پایلوت
در صورت مثبت‌بودن نتایج فازهای قبلی، محققان می‌توانند وارد فاز پروتوتایپ شوند و قابلیت آزمایش را نزدیک به قابلیت تولید کارخانه بالا ببرند. آنها در این مرحله آزمایش می‌کنند که آیا در شرایط تولید واقعی، می‌توانند به عملکرد و کارکرد مناسب در کارخانه برسند یا خیر.
توسعۀ محصول
زمانی که عملکرد و امکان‌پذیری تولید یک محصول تأیید شد، محققان و مهندسان تحقیق بر روی توسعۀ محصول نهایی را آغاز می‌کنند. این مرحله شامل بهینهسازی فرمولاسیون محصول نهایی، بهبود تکنیک تولید و شناسایی تمام خطاها و اشتباهات تولید است.
تست و اعتبارسنجی
با وجود تست‌ها و آزمایش‌های مکرر در مراحل مختلف، بار دیگر نیاز است نتیجه متناسب با استانداردها، شاخص‌ها، مشتریان و قوانین ارزیابی شود.
مقیاس‌پذیری و تجاری‌سازی
زمانی که محصول به طور موفقیت‌آمیز تست‌ها و آزمایش‌ها را گذراند زمان آن است که مراحل تجاری‌سازی، تولید انبوه و ارائه به بازار شروع شود که در این مرحله نیز اقداماتی مثل بهینهسازی، ارزیابی هزینه و تضمین مقیاس‌پذیری انجام می‌شود.
بهبود مداوم
فرایند تحقیق و توسعه حتی بعد از تجاری‌سازی نیز تمام نمی‌شود و تلاش برای بهبود، بهینهسازی، کاهش هزینه و… ادامه خواهد داشت تا محصول نهایی مزیت‌های رقابتی خود را در نسبت با رقبا در بازار کسب نماید.
به این نکته باید توجه کرد که فرایند تحقیق و توسعه و مراحل آن متناسب با نوع محصول، اهداف و نیازمندی‌ها می‌تواند در صنعت پلیمر نیز بسیار متفاوت باشد. همچنین همکاری با دانشگاه و نهادهای فعال در صنعت می‌تواند نقش بسزایی را در تحقیق و توسعه ایفا کند.
